নতুন দিল্লী, ৮ অক্টোবৰ: জনসাধাৰণে বিনিময় কৰি বেংকত ২০০০ টকীয়া নোটসমূহ জমা কৰাৰ অন্তিমটো দিন আছিল ৭ অক্টোবৰ অৰ্থা শনিবাৰ (Deadline to exchange Rs 2000 banknotes over)।
এই সময়সীমাৰ এদিন পূৰ্বে ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ গৱৰ্ণৰ শক্তিকান্ত দাসে উল্লেখ কৰিছিল যে, এইসমূহ নোটৰ প্ৰায় ১২ হাজাৰ কোটি টকা (বা ৩.৩৭ শতাংশ)হে প্ৰচলিত হৈ আছিল (Reserve Bank of India Governor Shaktikanta Das)। অৰ্থাৎ ২০০০ টকীয়া নোটৰ মুঠ মূল্যৰ ৯৬ শতাংশতকৈ অধিকখিনি ধন বেংকিং ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে পুনৰ ঘূৰি আহিছিল।
ইফালে নোট বিনিময়ৰ সময়সীমা ওকলি যোৱাৰ পাছতো ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ ফালৰ পৰা চূড়ান্ত আপডেটৰ জাননী এতিয়াও দিয়া হোৱা নাই। ইফালে যিসকল ব্যক্তিৰ ২০০০ টকীয়া নোট এতিয়াও বিনিময় বা বেংকত জমা হোৱা নাই, তেওঁলোকৰ কি হ’ব ?
ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ মতে, দেশৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত থকা আৰ বি আইৰ ১৯টা ইছ্যু কাৰ্যালয়(RBI Issue Offices)ত কোনো ব্যক্তি বা প্ৰতিষ্ঠানৰ দ্বাৰা ২০০০ টকীয়া নোটৰ বিনিময়ত এটা সময়ত ২০,০০০ টকা পৰ্যন্ত বিনিময় কৰি থাকিব পাৰে অথবা যিকোনো পৰিমানৰ বাবে ভাৰতত থকা তেওঁলোকৰ বেংক একাউণ্টত ঋণৰ বাবে ২০০০ টকীয়া নোটৰ নিবিদা কৰিব পাৰে(Tender Rs 2000 banknotes for credit to bank accounts) । তাৰোপৰি ভাৰতত থকা লোকসকলে ইণ্ডিয়া পোষ্টৰ জৰিয়তে তেওঁলোকৰ বেংক একাউণ্টত ঋণৰ বাবে আৰ বি আইৰ ১৯টা ইছ্যু কাৰ্যালয়ৰ যিকোনো এটালৈ সম্বোধন কৰি ২০০০ টকীয়া বেংকনোট প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে।
আৰ বি আইৰ এই ১৯টা ইছ্যু কাৰ্যালয় আহমেদাবাদ, বাংগালুৰু, বেলাপুৰ, ভোপাল, ভুৱনেশ্বৰ, চণ্ডীগড়, চেন্নাই, গুৱাহাটী, হায়দৰাবাদ, জয়পুৰ, জম্মু, কানপুৰ, কলকাতা, লক্ষ্ণৌ, মুম্বাই, নাগপুৰ, নতুন দিল্লী, পাটনা আৰু তিৰুৱনন্তপুৰমত অৱস্থিত।
লগতে, আৰ বি আইয়ে বিভিন্ন সময়ত নিশ্চিত কৰিছিল যে পৰৱৰ্তী সময়ত ২০০০ টকাৰ নোটসমূহ আইনী নিবিদা হৈ থাকিব (Rs 2000 banknotes will continue to be legal tender)।
২০২৩ চনৰ ১৯ মে’ত হোৱা ব্যৱসায়সমাপ্তিৰ সময়ত প্ৰচলিত ২০০০ টকীয়া নোটৰ মুঠ মূল্য আছিল ৩.৫৬ লাখ কোটি টকা – যি তাৰিখত আৰ বি আইয়ে এই বেংকনোটসমূহ উঠাই লোৱাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল ।
সময়সীমাবদ্ধভাৱে বেংকৰ জৰিয়তে বিনিময় আৰু জমা সম্পূর্ণ কৰা আৰু জনসাধাৰণক পৰ্যাপ্ত সময় দিয়াৰ উদ্দেশ্যে প্রথমে ৩০ ছেপ্টেম্বৰক অন্তিম তাৰিখ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছিল ৷ শেষ মুহূৰ্তত জনসাধাৰণক কোনো ধৰণৰ খৰধৰৰ পৰা পৰিহাৰ কৰিবলৈ ২০০০ টকীয়া নোটৰ জমা বা বিনিময়ৰ বাবে ছেপ্টেম্বৰ মাহটো ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ অনুৰোধ জনোৱা হৈছিল।
পৰৱৰ্তী সময়ত ৩০ ছেপ্টেম্বৰত আৰ বি আইয়ে এক সমীক্ষাৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি জমা আৰু বিনিময়ৰ ব্যৱস্থাটো ২০২৩ চনৰ ৭ অক্টোবৰলৈকে বৃদ্ধি কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়।
২০২৩ চনৰ ৮ অক্টোবৰৰ পৰা কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ বেংকসমূহে একাউণ্টত ঋণৰ বাবে বাবে বা অন্য মূল্যৰ বেংকনোটলৈ বিনিময়ৰ বাবে ২০০০ টকীয়া নোট গ্ৰহণ কৰা বন্ধ কৰিব বুলি ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকৰ তৰফৰ পৰা প্ৰকাশ কৰিছিল ।
১৯ মে’ত, আৰ বি আইয়ে প্ৰথমতে ২০০০ টকীয়া নোটৰ প্ৰচলন প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল যদিও ই আইনী মুল্য হিচাপে থাকিব বুলি উল্লেখ কৰিছিল । লগতে আৰ বি আইয়ে বেংকসমূহক তৎকালীনভাৱে কাৰ্যকৰী হোৱাকৈ এনেধৰণৰ নোটৰ প্ৰদান বন্ধ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল ।
পূৰ্বে প্ৰচলিত সকলো ৫০০ আৰু ১০০০ টকীয়া নোটৰ আইনী নিবিদা স্থিতি প্ৰত্যাহাৰ কৰাৰ পিছত মুখ্যতঃ অৰ্থনীতিৰ মুদ্ৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তা ক্ষিপ্ৰতাৰে পূৰণ কৰিবলৈ ২০১৬ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ২০০০ টকীয়া নোট প্ৰৱৰ্তন কৰা হৈছিল।
পৰ্যাপ্ত পৰিমাণত অন্য মূল্যৰ নোট উপলব্ধ হোৱাৰ পিছত ২০০০ টকীয়া নোটৰ প্ৰৱৰ্তনৰ উদ্দেশ্য পূৰণ হৈছিল । সেয়েহে ২০১৮-১৯ বৰ্ষত ২০০০ টকীয়া নোটৰ ছপা বন্ধ কৰা হৈছিল ।
লগতে পঢ়ক: Israel Palestine War: ইজৰাইললৈ এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ বিমানসেৱা ১৪ অক্টোবৰলৈকে বন্ধ
